Przeciwpożarowe zasady montażu instalacji fotowoltaicznej na hali produkcyjnej.
Instalacje fotowoltaiczne na halach produkcyjnych to coraz popularniejsze rozwiązanie umożliwiające firmom ograniczenie kosztów energii i redukcję śladu węglowego.
Jednak montaż takich systemów wymaga przestrzegania szczegółowych zasad przeciwpożarowych, które zapewniają bezpieczeństwo pracowników oraz ochronę budynku i mienia.
Najbardziej istotne w tym artykule jest to, aby każdy właściciel firmy rozumiał, że fotowoltaika to nie tylko oszczędności, ale również poważna odpowiedzialność za bezpieczeństwo.
Podstawowe wymogi prawne
Obowiązek uzgodnień przeciwpożarowych
Każda instalacja fotowoltaiczna o mocy powyżej 6,5 kWp wymaga uzgodnienia z rzeczoznawcą do spraw zabezpieczeń przeciwpożarowych oraz zgłoszenia do Państwowej Straży Pożarnej.
Ten obowiązek dotyczy wszystkich budynków, niezależnie od ich przeznaczenia i lokalizacji.
Zmiana ta została wprowadzona 19 września 2020 roku w ramach nowelizacji ustawy o Prawie budowlanym.
Pozwolenia na budowę
Instalacje o mocy większej niż 150 kW zawsze wymagają pozwolenia na budowę, bez względu na to, czy są montowane na budynku, czy na gruncie.
A dla instalacji o mocy do 50 kW wystarczy odpowiednie zgłoszenie, chyba że są montowane na budynku zabytkowym lub przekraczają 3 m wysokości.
Zasady lokalizacji względem stref pożarowych
Odległości od ścian oddzielenia przeciwpożarowego
Moduły fotowoltaiczne nie powinny być zlokalizowane nad ścianą oddzielenia przeciwpożarowego. Jeśli taka lokalizacja jest nieunikniona, należy:
Wyprowadzić ścianę oddzielenia przeciwpożarowego 30 cm ponad najwyższy punkt modułów PV, lub
Przesunąć panele minimum 2,5 m od ściany oddzielenia przeciwpożarowego
Podział na sektory
W przypadku instalacji o dużej powierzchni, gdy panele przekraczają wymiary 40 m x 40 m, należy zastosować podział na sektory o maksymalnych wymiarach 40 m x 40 m. Pomiędzy sektorami należy zachować minimalną szerokość 5 m oraz 1 m od brzegu dachu.
Zabezpieczenie przejść instalacyjnych
Podczas prowadzenia przewodów przez ściany i stropy stanowiące elementy oddzielenia przeciwpożarowego należy zabezpieczyć przejścia instalacyjne do klasy odporności ogniowej elementu budowlanego.
W przypadku przejścia okablowania przez granicę stref pożarowych, kable należy prowadzić w korytach kablowych.
Bezpieczne zasady montażu
Wybór odpowiednich materiałów
Istotne znaczenie ma wybór właściwych materiałów o odpowiednich klasach reakcji na ogień:
Kable powinny mieć klasę reakcji na ogień nie gorszą niż Dca
Falownik powinien być montowany na podłożu niepalnym o klasie reakcji na ogień nie gorszej niż A2
Przewody muszą spełniać normę PN-EN 50618 i być w pełni bezhalogenowe
Montaż konstrukcji nośnej
Panele i ich konstrukcja nie mogą blokować swobodnego spływu wody do odpływów.
Należy unikać tworzenia zastoin wodnych wokół paneli, które mogą prowadzić do uszkodzeń.
Konstrukcja musi być odpowiednio zabezpieczona przed obciążeniami wiatrowymi i śniegowymi.
Wykonanie połączeń elektrycznych
Podstawową zasadą jest stosowanie wyłącznie szybkozłączek tego samego typu i producenta.
Mieszanie różnych typów złączek (np. MC4 z H4) może prowadzić do przegrzania i pożaru.
Wszystkie połączenia powinny być wykonane z użyciem specjalnych kluczy montażowych.
Sprzęt przeciwpożarowy
Gaśnice proszkowe
W pobliżu falownika instalacji należy umieścić gaśnicę proszkową o pojemności minimum 4 kg.
Gaśnica powinna być przeznaczona do gaszenia urządzeń elektrycznych (oznaczenie E) i umożliwiać działanie z dystansu około 1 metra.
Specjalistyczne środki gaśnicze
Dla hal produkcyjnych z instalacjami fotowoltaicznymi warto rozważyć zastosowanie specjalistycznych systemów gaśniczych, takich jak gaśnice proszkowe lub systemy detekcji i gaszenia gazem.
Oznakowanie i informacje bezpieczeństwa
Obowiązkowe oznakowanie
Zgodnie z normą PN-EN 60364-7-712, instalacja fotowoltaiczna musi być odpowiednio oznakowana. Naklejki informacyjne powinny być umieszczone w następujących miejscach:
Punkt przyłączenia instalacji fotowoltaicznej
Przy liczniku energii elektrycznej
Przy głównym wyłączniku prądu
Na obudowie falownika
Na trasach kablowych DC
Informacje dla służb ratowniczych
Właściciel instalacji powinien przygotować plan instalacji PV z zaznaczeniem lokalizacji modułów, falownika oraz rozłącznika napięcia po stronie DC. Plan powinien zawierać oznaczenie tras prądu stałego pozostających pod napięciem.
Systemy zabezpieczeń przeciwpożarowych
Przeciwpożarowy wyłącznik prądu (PWP)
W halach produkcyjnych o kubaturze strefy pożarowej przekraczającej 1000 m³ należy stosować przeciwpożarowy wyłącznik prądu.
Wyłącznik ten powinien być umieszczony w pobliżu głównego wejścia do obiektu i odpowiednio oznakowany.
Ograniczniki przepięć
Każda instalacja fotowoltaiczna powinna być wyposażona w ograniczniki przepięć typu T1+T2 zgodnie z normą PN-EN 50539-11.
Szczególnie ważne jest to w przypadku:
Instalacji na budynkach z metalową dachówką
Gdy nie można zachować właściwych odstępów izolacyjnych od instalacji odgromowej
Gdy długość przewodów DC przekracza 10 metrów
Ochrona odgromowa
Dla hal produkcyjnych konieczne jest wykonanie oceny potrzeby stosowania instalacji odgromowej zgodnie z normą PN-EN 62305.
Jeśli budynek wymaga ochrony odgromowej, system zwodów musi być zaprojektowany tak, aby cała instalacja fotowoltaiczna znajdowała się w strefie ochronnej.
Dokumentacja i szkolenia
Personel hali produkcyjnej powinien być przeszkolony z procedur odłączenia zasilania oraz obsługi przeciwpożarowego wyłącznika prądu.
Konieczne jest również utrzymywanie aktualnej dokumentacji systemu i udostępnianie jej służbom ratowniczym w przypadku interwencji.
Konserwacja i przeglądy
Regularne przeglądy
Obowiązkiem właściciela jest zapewnienie regularnego przeglądu instalacji oraz systemów zabezpieczeń przeciwpożarowych.
Przeglądy powinny obejmować:
Sprawdzenie stanu połączeń elektrycznych
Kontrolę działania zabezpieczeń
Ocenę stanu mechanicznego konstrukcji
Badania termowizyjne szybkozłączek
PODSUMOWANIE
Montaż instalacji fotowoltaicznej na hali produkcyjnej wymaga kompleksowego podejścia do bezpieczeństwa przeciwpożarowego.
Bardzo istotne jest nie tylko przestrzeganie przepisów prawnych, ale również świadome podejście do każdego elementu systemu - od wyboru materiałów, przez właściwy montaż, po regularne przeglądy i konserwację.
Inwestycja w odpowiednie zabezpieczenia przeciwpożarowe to nie koszt, ale konieczność, która chroni nie tylko instalację fotowoltaiczną, ale przede wszystkim życie pracowników oraz mienie firmy.
Właściciele hal produkcyjnych powinni współpracować z doświadczonymi firmami instalacyjnymi oraz rzeczoznawcami do spraw bezpieczeństwa przeciwpożarowego, aby zapewnić zgodność z przepisami i maksymalny poziom bezpieczeństwa.
